Orteza na nadgarstek – jak prawidłowo dobrać i kiedy stosować?

Orteza usztywnia i odciąża stawy, a ponadto wspomaga regenerację po urazie i zmniejsza dolegliwości bólowe. Kiedy sięgnąć po ten wyrób medyczny? Dlaczego nie warto stosować go bez konsultacji z lekarzem? Ile kosztuje orteza na nadgarstek? Jak dobrać odpowiedni rozmiar i model? Wyjaśniamy!

Kiedy nosić ortezę na nadgarstek?

Ortezy na nadgarstek wykorzystuje się w leczeniu kontuzji, urazów i przeciążeń, a także przy skręceniach i zwichnięciach stawów. Ponadto pomagają w rekonwalescencji po zabiegu lub operacji. Wskazaniem do ich zastosowania są m.in.:

• Przewlekłe bóle nadgarstka,
• Zapalenie ścięgien,
• Urazy kciuka,
• Reumatoidalne zapalenia stawów,
• Leczenie zespołu cieśni nadgarstka we wczesnym stadium.

Rodzaje ortez nadgarstka

Ten rodzaj wyrobu medycznego jest dostępny w różnych wymiarach oraz wariantach. Do wyboru są m.in. ortezy otwarte i zamknięte (pokrywające całą powierzchnię nadgarstka). Ortezy dzieli się też pod względem materiału wykonania.

• Ortezy elastyczne (z miękkiego i rozciągliwego materiału, np. neoprenu) stanowią wsparcie w leczeniu stanów zapalnych, reumatyzmu.
• Ortezy sztywne (wykonane z tworzywa sztucznego, np. polipropylenu lub ABS) unieruchamiają stawy. Wykorzystuje się je m.in. po przebytym zabiegu.

Usztywniacze na nadgarstek mają swoje specyficzne zastosowania i są przeznaczone do różnych rodzajów urazów.

• Przykładowo orteza na nadgarstek przy cieśni powinna odciążyć nerw pośrodkowy, a także zmniejszać dolegliwości bólowe.
• Z kolei przy złamaniach lub zwichnięciach sprawdzi się sztywna orteza zapewniająca stabilizację.

Poniżej prezentujemy popularne rozwiązania.

Orteza nadgarstka z ujęciem kciuka

Orteza na kciuk i nadgarstek ogranicza ruchomość stawów, a jednocześnie pozwala na swobodne poruszanie palcami. Pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych i zwyrodnieniowych. Wyrób medyczny stosuje się także profilaktycznie przy zwiększonej aktywności fizycznej.

Orteza miękka nadgarstka

Modele z elastycznych i miękkich tkanin sprawdzają się najczęściej przy przeciążeniach stawów. Ortezy miękkie zwykle zakłada się w sytuacjach, gdy do czynienia mamy z nieznacznym przeciążeniem, lub  uraz jest mało poważny i nie wiąże się z koniecznością rezygnacji z treningów, pracy czy innych form aktywności. Ponadto wyrób medyczny wykorzystuje się również jako element profilaktyki.

Orteza na rękę

Orteza wspiera nadgarstek i place. Stosuje się ją m.in. przy zwichnięciach, złamaniach. Zapewnia właściwą stabilizację i przyspiesza powrót do pełnej sprawności.

Orteza na rękę i przedramię

Jest przeznaczona do stabilizacji i ochrony nadgarstka oraz przedramienia. Wykorzystuje się ją przy leczeniu urazów lub po operacjach. Zapewnia właściwe unieruchomienie kończyny, przyspiesza proces gojenia i redukuje ból.

Jak dobrać ortezę na nadgarstek?

Oprócz dostosowania ortezy do rodzaju urazu warto zwrócić uwagę na elementy, takie jak:

• Rozmiar – produkt powinien być optymalnie dopasowany do nadgarstka. Musi przylegać do skóry, ale jednocześnie nie powinien powodować nadmiernego ucisku. Nie może być też zbyt luźny, ponieważ zacznie się zsuwać. W sprzedaży znajdują się wyroby medyczne w różnych rozmiarach. Żeby dobrze dobrać ortezę, nadgarstek mierzy się w najszerszym miejscu,
  (orteza dobierana jest najczęściej do obwodu nadgarstka, dodatkowo warto znać długość przedramienia w przypadku ortez ręki i przedramienia. Ortezy obejmujące rękę (dłoń) dobierane są dodatkowo do szerokości ręki, natomiast ortezy na palce zazwyczaj dobierane są pod względem długości ręki.),
• Jakość i materiał wykonania – orteza na nadgarstek powinna być wykonana z lekkiego i przewiewnego materiału zapewniającego komfort noszenia. W warstwie znajdującej się bezpośrednio przy skórze umieszcza się m.in. dzianinę frotte lub poliamid. Na zewnątrz często stosuje się laminat medyczny,
• Konstrukcja i sposób zakładanie – ortezy posiadają rzepy, paski mocujące lub klamry. Niektóre modele wyposaża się w system wentylacji chroniący skórę przed potem lub dodatkowe szyny stabilizujące.

Orteza na nadgarstek zamiast gipsu – czy jest to możliwe?

Orteza na złamany nadgarstek stanowi alternatywę dla gipsu. Wyrób medyczny skutecznie unieruchamia kończynę, a jednocześnie pozwala na zachowanie higieny. Wyróżnia się też wygodą noszenia – jest lekki, można regulować jego obwód, zapewnia stały dostęp powietrza. Niestety, w niektórych przypadkach, np. przy skomplikowanych i ciężkich złamaniach, lekarz często podejmuje decyzję o zastosowaniu gipsu.

Refundacja ortezy nadgarstka, stawu łokciowego i ramieniowego – czy można ubiegać się o dofinansowanie?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 13.10. 2023 (Dz.U. 2023 poz. 2461) dofinansowanie na ortezę przysługuje pacjentom, u których lekarz zdiagnozuję dysfunkcję ręki lub dysfunkcję kończyny dolnej.

• W pierwszym przypadku na skierowaniu musi pojawić się kod J.01.01 (orteza ręki stabilizująca lub korygująca z wyłączeniem aparatu Stacka i Capenera).
• Przy dysfunkcji kończyny górnej na skierowaniu zapisuje się kod J.02.01 (orteza na rękę i przedramię).

Wysokość udziału własnego u pacjentów pełnoletnich wynosi 10%, a u osób do 18 roku życia – 0%. Dodatkowo ustawodawca przewidział limity cenowe. Dla wyrobów z kodem J.01.01. refundacji udziela się na produkty o wartości do 160 zł, a dla kodu J.02.01 obowiązuje limit do 200 zł. Jeśli orteza na nadgarstek przekracza tę sumę, różnicę w kosztach pokrywa się we własnym zakresie. Ceny ortez zależą od wybranego modelu i zaczynają się od kilkudziesięciu złotych.

Orteza na nadgarstek – podsumowanie

Choć orteza medyczna jest bezpieczna w stosowaniu i przyspiesza proces powrotu do zdrowia, przed jej użyciem najlepiej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Specjalista wskaże, jaki rodzaj produktu wybrać, jak długo go nosić i o czym pamiętać podczas rehabilitacji. Orteza na nadgarstek po operacji, przeciążeniu czy złamaniu powinna być dopasowana indywidualnie. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić założenie gipsu.

Źródła:

1. Wiercińska M., Zespół cieśni nadgarstka – objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/140129,zespol-ciesni-nadgarstka [dostęp 25.07.24].
2. Zwolińska J., Kwolek A., Skuteczność leczenia fizjoterapeutycznego pacjentów z zespołem cieśni kanału nadgarstka; w: Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, Rzeszów 4/2012.
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. 2023 poz. 2461).